W tym roku obchodzimy 80. rocznicę nadania Pelplinowi praw miejskich. Dzięki wieloletnim działaniom m.in. biskupa Okoniewskiego Pelplin na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów, z dniem 1 stycznia 1931 r. uzyskał status miasta, którego początki sięgają jednak wiele wieków wstecz, bowiem pierwsza wzmianka - wówczas o Polplinie - została odnotowana w 1274 r. Jego wspaniała historia rozpoczyna się w chwili przybycia - w rejon idealny do kontemplacji, bo słabo zaludniony, jak również obdarzony wysokiej jakości glebami, które stanowiły zabezpieczenie przed klęskami głodu - cystersów. Od tego momentu konsekwentnie i z uporem rozpoczęto ciężką pracę, rezultatem której jest okrzyknięcie w dzisiejszych czasach Pelplina "Pomorskimi Atenami".
Dowodów na zasadność tego hasła można wymieniać właściwie bez końca. Zbudowanie olbrzymiego, a zarazem wspaniałego zespołu klasztornego, swego czasu otoczonego murami, do dnia dzisiejszego wzbudza szacunek myśli konstrukcyjnej. Było to miejsce (i w dalszym ciągu jest) idealnie przeznaczone do przeżywania najwyższych uniesień duchowych, ale także kulturalnych. Do chwili obecnej znajduje się w naszym mieście porażająca ilość bezcennych zabytków, dzięki którym możemy lepiej zrozumieć i odczuwać ducha panującego w Pelplinie przed wiekami. Ponadto obok religii i kultury pamiętano także o rozwoju nauki. Seminarium Duchowne oraz Collegium Marianum od zawsze słynęły z wysokiego poziomu naukowego. Uczelnie te ukończyło wiele znamienitych osobistości, które w kolejnych latach swojego życia, nabytą wiedzę w pelplińskich ośrodkach naukowych, uzewnętrzniali pod postacią działalności na rzecz mieszkańców i dalszego rozwoju miasta. 
Również w dzisiejszych czasach można nieustannie tworzyć dzieło "Pomorskich Aten". Z okazji okrągłej rocznicy nadania praw miejskich Pelplinowi panowie Seweryn Brzeziński i Bogdan Solecki wydali piękny album z fotografiami przedstawiający dawne i współczesne spojrzenie na miasto. Dzięki niemu można w łatwy sposób przenieść się w czasie, zarówno do początków istnienia opactwa Cystersów jak również zaznajomić się z nieco bliższą nam rzeczywistością przełomu XIX/XX wieku i zakończyć "podróż w czasie" na wydarzeniach zupełnie współczesnych. W albumie, podzielonym na kilka zasadniczych części, każdy mieszkaniec Pelplina znajdzie dla siebie wiele ciekawych fotografii z którymi łączyć można mnóstwo wspomnień o charakterze społecznym jak i zupełnie prywatnym.
Moim zdaniem jest spore prawdopodobieństwo, że prof. Stefan Swieżawski, który w 1952 r. nazwał Pelplin "Pomorskimi Atenami" włączyłby panów Bogdana Soleckiego i Seweryna Brzezińskiego do grona tych osób, które w sposób szczególny przyczyniają się do tworzenia tego pojęcia. Dzięki publikacji "Pelplin dawny i współczesny" uratowano od zapomnienia wiele chwil z przebogatej historii miasta biskupów.
Jakub Zieliński
